کنایه ارزی روحانی درست از آب درآمد/ عراقچی چقدر دلار و سکه را ارزان کرد؟
آرمان زارعی: در روزهای اخیر، با داغ شدن اخبار مربوط به مذاکرات غیرمستقیم ایران و ایالات متحده در مسقط، پایتخت عمان، موجی از خوش‌بینی در بازارهای ارز، طلا، سکه به وجود آمده است. این وضعیت منجر به نزول قابل توجه نرخ‌ها در بازارهای مذکور شده است.
یکی از نکات کلیدی در این مذاکرات، حضور عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، بود. عراقچی که پیش از این به عنوان معاون سیاسی وزارت خارجه و همکار محمدجواد ظریف در مذاکرات هسته‌ای ۵+۱ فعالیت می‌کرد، این بار رهبری تیم ایرانی را در سفر به مسقط بر عهده دارد.
او در روز شنبه، ۲۳ فروردین، به همراه «اسماعیل بقائی» سخنگوی وزارت امور خارجه، مجید تخت روانچی معاون سیاسی، کاظم غریب‌آبادی معاون بین‌الملل و حقوقی و دیگر مذاکره‌کنندگان ارشد در حوزه رفع تحریم‌ها و هسته‌ای، وارد عمان شد و پس از چند ساعت مذاکره با تیم آمریکایی هر دو طرف اعلام کردند که گفت‌وگوها در فضایی سازنده و مثبت انجام شده و توافق کردند که دور بعدی مذاکرات شنبه آینده برگزار شود.
حضور عراقچی توجه فعالان بازار ارز و سکه را به خود جلب کرده زیرا یادآور جمله طنزآمیز حسن روحانی در اوایل فروردین ۱۴۰۲ است.
اثر عراقچی و ظریف در بازار دلار ایران
در آن زمان روحانی در دیدار نوروزی با مدیران ارشد دولت خود از سال‌های ۹۲ تا ۱۴۰۰ و همچنین حامیان و علاقه‌مندان به گفتمان اعتدال، گفت: «دیدید که با ذکر نام عباس عراقچی، نرخ دلار دو هزار تومان نزول یافت» و با کنایه افزود: «به احتمال زیاد اگر آقای ظریف می‌رفت، این نزول به ۵ هزار تومان می‌رسید!» در این لحظه، یکی از حاضران به شوخی گفت: «و اگر خود شما می‌رفتید، ۱۰ هزار تومان نزول می‌یافت» که روحانی بلافاصله پاسخ داد: «دکتر ظریف هم از طرف ما می‌رفت.»
بعضی از تحلیلگران سیاسی و اقتصادی در آن زمان اظهار می‌کردند که سخنان طنزآمیز حسن روحانی احتمالا نیشی سیاسی به فضای مذاکرات دولت سیزدهم و اثر چهره‌های دیپلماتیک بر بازار ارز است.
به همین منظور در این گزارش، ایران ماین به بررسی واکنش بازارها نسبت به دور نخست مذاکرات هسته‌ای در دولت سیزدهم و دولت پزشکیان پرداخته است.
واکنش بازارها به اخبار مذاکرات در دولت سیزدهم
گفتنی است اولین دور مذاکرات احیای برجام در دولت سید ابراهیم رئیسی در تاریخ ۸ آذر ۱۴۰۰ (۲۹ نوامبر ۲۰۲۱) در وین آغاز شد. علی باقری کنی مذاکره‌کننده ارشد ایران که رویکرد سختگیرانه تری نسبت به تیم مذاکرات دولت روحانی داشت در آن زمان پس از پایان دور نخست گفتگوها از روند انجام شده ابراز رضایت کرد.
با این حال، مذاکرات گاهی به حالت تعلیق درمی‌آمد و در بعضی موارد با امیدی کم دوباره آغاز می‌شد. آمریکا و اروپا بارها نارضایتی خود را ابراز کردند و به همین دلیل، بازارها بیشتر نگران شکست مذاکرات بودند تا اینکه به توافقی امیدوار باشند. به دلیل طولانی بودن، ابهام و عدم نتیجه‌گیری، بازارها واکنش‌های منفی بیشتری نشان دادند. دلار، سکه و طلا روندی صعودی و تورمی پیدا کردند، زیرا چشم‌انداز رفع تحریم‌ها نامشخص و تیره بود.
سرنوشت بازار ارز، طلا و سکه در روزهای قبل و بعد از نخستین دور از مذاکرات هسته ای در سال ۱۴۰۰ به چه سمتی حرکت کرد؟
قبل از آغاز مذاکرات، نرخ دلار حدود ۲۹,۴۱۰ تومان بود، ولی در روز بعد از مذاکرات، این نرخ به تقریباً ۲۸,۹۳۰ تومان نزول یافت که بیانگر افت حدود ۵۰۰ تومان در یک روز است.
علاوه بر این، نرخ هر گرم طلا ۱۸ عیار در روز ۸ آذر ۱۴۰۰ حدود ۱ میلیون و ۲۶۹ هزار تومان بود، ولی در روز بعد از مذاکرات به ۱ میلیون و ۲۵۶ هزار تومان نزول یافت.
همچنین، نرخ هر قطعه سکه امامی در روز ۸ آذر تقریباً ۱۲ میلیون و ۶۸۵ هزار تومان بود که پس از نخستین دور مذاکرات به ۱۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان رسید.
کنایه ارزی روحانی درست از آب در آمد
در دولت چهاردهم، روند کاهشی نرخ‌ها نسبت به دوره قبل شدت بیشتری پیدا کرد. بعضی تحلیلگران ارزی بر این باورند که این موضوع می‌تواند تأییدی بر اظهارات روحانی در دو سال پیش باشد.
طلا چقدر ارزان شد؟
نرخ طلا ۱۸ عیار در روز مذاکرات عراقچی با نماینده آمریکا در عمان بیش از ۲۰۰ هزار تومان نزول یافت و به زیر ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان رسید. همچنین، در روزهای بعد، تحت اثر جو روانی و هیجانی ناشی از مذاکرات، نرخ طلا به کانال ۶ میلیون تومان سقوط کرد.
نزول بیش از ۲۰ هزار تومانی دلار با آغاز مذاکرات در دولت چهاردهم
نرخ دلار نیز که پیش از مذاکرات در لایه پله پنجم و ششم کانال ۱۰۰ هزار تومان قرار داشت، با آغاز مذاکرات به زیر این مرز روانی بازگشت و در روزهای پس از مذاکرات به سمت کانال ۸۰ هزار تومان حرکت کرد.
سقوط ۱۳ میلیونی سکه امامی
از سوی دیگر، نرخ سکه امامی از کانال ۹۱ میلیون تومان به ۸۸ میلیون تومان نزول یافت و سپس تا مرز ۷۸ میلیون تومان ریزش کرد.
در این وضعیت، بعضی از تحلیلگران اقتصادی معتقدند که اثر مثبت و ناگهانی این اخبار بر بازارها موقتی خواهد بود. تا زمانی که چشم‌انداز روشنی از نتایج مذاکرات هسته‌ای و متغیرهای اقتصاد کلان مشخص نشود، احتمال ادامه نزول معنادار نرخ ارز، طلا و سکه چندان محتمل نیست.از این رو باید منتظر ماند و دید در روزها و ماه های آینده نرخ ارز، طلا و سکه در چه مسیری حرکت خواهند کرد.
