سه برنامه مهم نهاد بورس برای ۱۴۰۴؛ بازار سرمایه به کدام سمت و سو می رود؟
به گزارش ایران ماین،حجت‌اله صیدی، امروز، یکشنبه، ۵ اسفند، در همایش چشم انداز اقتصاد ایران ۱۴۰۴ اعلام کرد: ما همیشه در اقتصاد در جاده مه‌آلود رانندگی می‌کنیم و خیلی چیزها روشن و مشخص نیست. برای ترسیم چشم‌انداز سال آینده هم، نظرها متفاوت است. مجموعه مؤلفه‌ها و وزن آنها محل چالش است. شکی نیست که بعضی از مؤلفه‌ها عمومی‌اند و اقتصاد ایران و جهان سال‌هاست که با آنها مواجه است. بعضی موارد و مولفه‌ها در سراسر دنیا، با درجاتی از شدت و ضعف وجود دارند، از جمله عدم‌قطعیت‌ها و مسائل زیست‌محیطی که در دنیا محل توجه است. البته مسائلی هم خاص اقتصاد ایران است؛ مانند تحریم‌ها و ناترازی‌ها؛ بنابراین طبیعی است که ما باید این مولفه‌ها در پیش بینی‌ها و برنامه‌ریزی‌ها لحاظ کنیم.
تسنیم در خبری نوشت: وی با اشاره به موضوعات مطرح در چارچوب فعالیت بازار سرمایه، تاکید نمود: برآورد بنده و همکارانم در بازار سرمایه این است که متغیرهای اقتصاد در سال ۱۴۰۴ از ثبات برخوردار خواهد بود و تغییر عمده‌ای را در شرایط اقتصادی پیش‌بینی نکرده‌ایم. البته همیشه متغیرهای غیرقابل پیش بینی وجود دارد.
صیدی در ادامه گفت: بنابراین، ما باید برای این فضا برنامه‌های بازار سرمایه را تنظیم کنیم. البته اگر اتفاق دیگری افتاد و گشایش خوبی حاصل شد، با یک برنامه جدید و پیش‌رونده حرکت می‌کنیم و اگر شرایط سخت‌تر از وضعیت فعلی شد، باز هم معتقدیم باید فضا را مدیریت کرد و از پیچ‌ها و گردنه‌ها عبور کرد، چون بدترین اتفاق در جا زدن، ناامید شدن و کار نکردن است.
رئیس نهاد بورس و اوراق بهادار در بخش دیگری از صحبت‌هایش با تشریح ۳ برنامه بازار سرمایه در سال آینده توضیح داد: برای سال آینده ۳ برنامه را برای بازار سرمایه پیگیری خواهیم کرد. اولین برنامه، بالا رفتن کارایی بازار است. در این خصوص تمام نهادهای ناظر در بازار سرمایه وظیفه دارند که به تحقق این برنامه کمک کنند.
صیدی افزود: این روند از ۲۵ سال پیش در بازار سرمایه آغاز شده و تا به امروز ادامه داشته است؛ وضوح هدفی است که همه ما دنبال آن هستیم. تلاش می‌کنیم که وضوح را بالا ببریم تا از حقوق سهامدار صیانت شود و سهامدار بتواند رییسک و بازده را برآورد کند.
او در ادامه گفت: در این رابطه، کارهای مختلفی را تعریف کرده‌ایم و اقداماتی در حال پیگیری است، ولی یکی از مهم‌ترین کارها و مهم‌ترین متغیرها بحث نظام راهبری شرکتی است. حدود ۷۵۰ کمپانی در بورس حضور دارند، از کمپانی‌های بسیار بزرگ (با نرخ چند صد همت) تا کمپانی‌های متوسط و کوچک، بعضی از این کمپانی‌ها در اجرای نظام حاکمیت شرکتی نقصان دارند. تغییرات پی در پی مدیران و نبود برنامه‌ای مشخص و عملیاتی برای مدیریت، کمپانی‌ها را آزار می‌دهد. حتی در کمپانی‌های سودآور هم گاه این ضعف‌ها را مشاهده می‌کنیم. بنابر این الزام داریم راهبری شرکتی و شایسته سالاری را تا حد امکان و وظیفه نهاد بورس ارتقا دهیم.
صیدی اعلام کرد: یکی دیگر از مؤلفه‌ها در بحث وضوح، بحث صورت‌های مالی است. به عنوان مثال صورت مالی بانک‌ها ابهامات بیش‌تری دارد، بانک‌ها باید بر روی ساختار سرمایه و بدهی خود بیش‌تر کار کنند. گزارش‌های حسابرسی بعضی بانک‌ها نیز پر از بند مشروط است که آن را از سودمندی خارج می‌کند، در نتیجه روی ارتقای کیفیت گزارش‌گری مالی باید مشخصاً کار شود، چرا که این مولفه مهم‌ترین منبع تصمیم‌گیری در بازار سرمایه است. همین‌طور گزارش‌های تفسیری که به خوبی در بورس مورد استفاده قرار می‌گیرد، متاسفانه گاه در جاهای دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرد؛ بنابراین اولین برنامه نهاد بورس، بالا رفتن کارایی است تا بازار بتواند به صورت طبیعی کار کند.
صیدی افزود: احترام گذاشتن به طبیعت بازار بسیار اهمیت دارد. باید به واکنش طبیعی بازار بها داده شود. وقتی بازار به طور طبیعی پیش می‌رود، در بلندمدت همه برنده خواهند بود. هر چند در کوتاه‌مدت می‌توان بازار را دستکاری کرد و محبوب هم شد، ولی این کار در نهایت به ضرر بازار تمام می‌شود. بنابراین، رساندن بازار به حالت طبیعی خود، اولین برنامه ما است که با اصطلاح فنی، کارایی نامیده می‌شود.
نباید انتظار داشت وقتی شرایط به نوعی دیگر است، شاخص رفتار دیگری از خود نشان دهد، زمانی که چند اتفاق می‌افتد که همه نگران کننده است، نباید انتظار داشت شاخص چند هزار واحد توسعه کند، یا زمانی که همه شرایط مثبت است اگر بازار ریزشی باشد، باید شک کرد. رساندن بازار به حالت طبیعی خود یا بالا رفتن کارایی بازار اولین وظیفه نهاد بورس است.
رئیس نهاد بورس گفت: موضوع دوم؛ بهبود کارایی کمپانی‌ها است که کارایی آنها وابسته به مدیران است. ولی نهاد بورس هم کنترل و الزاماتی دارد که می‌تواند کمک کند. نظام راهبری شرکتی و ثبات مدیریت با الزام به تعهد به برنامه‌ها و عمل کردن به برنامه‌ها ضروری است. بهبود کارایی کمپانی‌ها را باید از دو لایه کمپانی و کلان بررسی کرد؛ در لایه بنگاه یا کمپانی در بعضی از موارد سهامدار، سهام را می‌خرد، ولی انحراف‌های زیادی در گزارش‌ها مشاهده می‌شود و حتی اساسنامه کمپانی پیروی نمی‌شود، باید با اصلاح وضع کمپانی به سهام‌داران کمک کرد، در لایه کلان هم باید وضع را اصلاح کرد به عنوان مثال مسئله ناترازی انرژی لطماتی را وارد می‌کند.
در تابستان، سود و زیان کمپانی‌ها به دلیل ناترازی انرژی تحت اثر قطعی برق قرار می‌گیرد. نرخ‌گذاری پالایشگاه‌ها گاهی به هم می‌ریزد. پالایشگاهی که می‌تواند با تولید بنزین مرغوب و فروش آن، سود خوبی ببرد، ملزم می‌شود که سوخت معمولی تولید کند و آن را با ضرر بفروشد؛ همان پالایشگاهی که پیشرفته است و اصلاً برای صادرات احداث شده است. نرخ‌گذاری دستوری باید حتی المقدور حذف شود. البته نهاد بورس تمرکز خوبی بر صنایع دارد چنان‌که با برگزاری میز حوزه چالش‌های کلان هر حوزه را بررسی می‌کند.
او با اشاره به اینکه نرخ‌گذاری باید از طریق کمپانی‌ها انجام شود، اعلام کرد: برنامه سوم ما؛ توسعه و بالا رفتن نرخ بازار است که از طریق عرضه اولیه‌های بیش‌تر و پذیرش بیش‌تر انجام می‌شود. امیدوارم بتوانیم در سال ۱۴۰۴ به عدد ۱۰۰۰ کمپانی پذیرفته شده در بورس برسیم، هنوز کمپانی‌های بزرگی در اقتصاد ایران داریم که وارد بورس نشده‌اند، این کمپانی‌ها اگر وارد بورس شوند، هم هزینه تامین مالی نزول می‌یابد و هم شفاف‌تر می‌شود و امکان توسعه بیش‌تری نیز پیدا می‌کنند.
صیدی گفت: تعریف ابزارهای جدید و توسعه ابزارهای کنونی و کاربرد آنان، به ویژه در بورس کالا و بورس انرژی، بسیار اهمیت دارد، امید است با همکاری بورس‌ها، نهادهای مالی، اعم از؛ کارگزاری ها، تامین سرمایه‌ها، سبدگردان‌ها، کمپانی‌های پذیرفته شده و ... بتوانیم نرخ بازار سرمایه ایران را به تولید ناخالص داخلی‌مان نزدیک کنیم. آرزو داریم که تولید ناخالص داخلی آن‌قدر بالا برود که بتوانیم با رقبای منطقه‌ای شانه به شانه حرکت کنیم. امیدواریم در سال ۱۴۰۴ سال به مراتب سال بهتری را در پیش داشته باشیم.
