هشدار جدی یک اقتصاددان راجع به خیز دوباره تورم/ پیمان مولوی: ادامه افزایش دلار محتمل است
آرمان زارعی: بازار ارز تهران در هفته‌های اخیر دوباره دچار نوسانات افزایشی شده است. این موضوع با نرخ‌هایی که از سوی فعالان ارزی و رسانه‌ها اعلام می‌شود، تأیید می‌شود. به گفته آن‌ها، نرخ دلار از نیمه کانال ۷۰ هزار تومان فراتر رفته است.
در این میان، بعضی از فعالان اقتصادی علت بالا رفتن نرخ دلار به سطوح بالاتر را ناشی از هیجانات ارزی به دنبال رویدادهای اخیر در منطقه می‌دانند و معتقدند که نرخ‌ها به زودی اصلاح خواهند شد. از سوی دیگر، بعضی از کارشناسان اقتصادی بر این باورند که جراحی اقتصادی دولت چهاردهم و تغییرات اخیر در زمینه ارز نیمایی یکی از عوامل مؤثر در بالا رفتن بهای ارز بوده است.
در شرایط کنونی، این سوال به وجود آمده است که تغییرات اخیر در زمینه ارز نیمایی چه تأثیری بر زندگی و معیشت مردم و همچنین نرخ تورم خواهد داشت؟ همچنین، نرخ ارز تا پایان سال به کدام سمت خواهد رفت؟
در این زمینه، پیمان مولوی، اقتصاددان، راجع به تغییرات اخیر در بازار ارز نیمایی معتقد است که در سال‌های گذشته حکومت‌ها به دنبال ایجاد نرخ ارز یکسان بوده‌اند، ولی تلاش‌های آن‌ها بیشتر جنبه نمایشی داشته است.
او همچنین اشاره می‌کند که اگر فروش نفت با چالش‌هایی روبرو شود، نرخ تورم امکان دارد به حدود ۴۰ تا ۴۵ درصد بالا رفتن یابد و نرخ دلار به نزدیک ۱۰۰ هزار تومان برسد.
در ادامه مشروح گفتگوی ایران ماین با پیمان مولوی اقتصاددان را بخوانید؛
*آقای مولوی: در هفته‌های اخیر، دولت چهاردم اقدام مهمی انجام داد که تغییر بهای ارز نیمایی بود. پس از این اقدام، نرخ دلار در بازار آزاد به کانال هشتاد هزار تومان رسید. به نظر شما این نوع اقدامات چه تأثیری بر زندگی و معیشت مردم و همچنین نرخ تورم خواهد داشت؟
اگر روزی در ایران برسد که ما ارز چند نرخی را حذف کنیم و به جای آن فقط یک نرخ برای ارز داشته باشیم این روز در واقع روز رستگاری مردم ایران است.
* آیا چنین روزی خواهد رسید؟
من به شما قول می‌دهم که این موضوع هرگز محقق نخواهد شد و اجازه نخواهند داد که چنین چیزی اتفاق بیفتد؛ این تنها یک نمایش است. در واقع، در تمامی حکومت‌ها این نمایش به نوعی اجرا شده است. بیشتر حکومت‌ها به دنبال یکسان‌سازی نرخ ارز بوده‌اند، ولی همواره ذینفعان اقتصادی به قدری قوی بوده‌اند که نسبت به ایجاد یک بازار جدید اقدام می کنند و نرخ بازار آزاد را قبول ندارند و همواره فاصله بین بازار جدید و بازار آزاد تقریباً ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان باقی می‌ماند و این شکاف همواره حفظ می‌شود.
به نظر من، هر چه ارز بازار مبادله به روند صعودی خود ادامه دهد، نرخ در بازار آزاد نیز به همین نسبت بالا رفتن خواهد یافت و کسی که ارز مبادله‌ای دریافت کند، همیشه در موقعیت بهتری قرار خواهد داشت.
عامل اصلی بالا رفتن نرخ دلار، تورم است که ناشی از سیاست‌های پولی می‌باشد. تورم امسال حدود ۳۲ درصد برآورد شده و این در حالی است که هنوز اثرات شوک ترامپ آغاز نگردیده و مکانیزم ماشه فعال نگردیده. از سال گذشته، متوسط نرخ دلار حدود ۵۵ هزار تومان بوده و با توجه به تورم ۳۵ درصدی پیش‌بینی می‌کنیم که نرخ دلار به ۶۵ هزار تومان برسد. در حال حاضر نیز متوسط نرخ دلار از ابتدای سال بین ۶۰ تا ۶۴ هزار تومان بوده و هنوز به ۶۵ هزار تومان نرسیده است.
*نظر شما راجع به نرخ دلار تا پایان سال چیست؟ این سوال را مطرح می‌کنم زیرا پیش‌بینی جنجالی نهاد برنامه راجع به نرخ دلار در سال ۱۴۰۳ به واقعیت پیوسته و اکنون دلار به ۷۰ هزار تومان رسیده است.
به طور کلی، ما چند سناریو داریم. اگر نرخ دلار را بدون در نظر گرفتن ترامپ و تحریم‌های جدید و مکانیزم ماشه بررسی کنیم، متوسط نرخ دلار باید حدود ۶۵ هزار تومان باشد، که به معنای این است که محدوده ۷۵ تا ۷۶ هزار تومان، سقف بالایی نرخ دلار خواهد بود. این سناریو خوشبینانه است.
ولی در صورتی که تحریم‌ها دوباره به مرحله اجرا درآیند، به سناریوی سال ۹۶ و بعد از آن بازخواهیم گشت و در این صورت بازار شاهد توسعه قابل توجهی خواهد بود.
*در چه وضعیتی امکان دارد دلار به لایه بالاتری برسد؟
اگر بازار مبادله‌ای به درستی مدیریت شود و تمام ارزها در آن وارد و مورد استفاده قرار گیرند، این می‌تواند به عنوان یک ضربه‌گیر عمل کند؛ ولی با توجه به شرایط فعلی، به نظر نمی‌رسد که این اتفاق بیفتد.
به نظر من دلار ۱۰۰ هزار تومانی زمانی محقق خواهد شد که فروش نفت ایران با مشکلات جدی مواجه شود؛ به عبارت دیگر، اگر فروش نفت بین ۳۰ تا ۵۰ درصد نزول یابد و سیاست نقدینگی به ۲۵ تا ۳۰ درصد برسد و توسعه اقتصادی محدود شود، در این صورت نرخ تورم به کانال ۴۰ تا ۴۵ درصد خواهد رسید و نرخ دلار به نزدیک ۱۰۰ هزار تومان خواهد رسید. به عبارت دیگر، نرخ ۱۰۰ هزار تومانی دلار به نرخ تورم بستگی دارد.
