پیش‌بینی نرخ خودرو با بازگشت ترامپ/ کاکایی: ناترازی‌ها تولید خودرو را سخت کرده است
آرمان زارعی: در نخستین ماه زمستان، بازار خودرو رفتار متفاوتی را در دو بخش داخلی و مونتاژی از خود نشان داد. نرخ خودروهای داخلی با کاهشی کمتر از دو درصد روبرو شد، درحالی‌که نرخ خودروهای مونتاژی حدود سه درصد صعود کرد. این تغییرات در شرایطی رخ داد که بازار به‌طورکلی در رکود به سر می‌برد.
بررسی‌های ایران ماین نشان می‌دهد که در این مدت، بهای ارز بالا رفتن‌یافته و از ۷۶ هزار و ۷۵۰ تومان به بیش از ۸۰ هزار تومان رسیده است. به همین دلیل، نرخ خودروهای مونتاژی با روند صعودی بازار ارز همخوانی دارد، درحالی‌که نرخ خودروهای داخلی مسیر متفاوتی را طی کرده است.
در این شرایط، سؤال مهمی که مطرح می‌شود این است که بازار خودرو در وضعیت کنونی چگونه است و نرخ خودرو در ماه‌های آینده به کدام سمت خواهد رفت؟ آیا وارد کردن خودرو می‌تواند به نزولی شدن نرخ ها در بازار کمک کند؟ همچنین، بازگشت ترامپ به کاخ سفید و مسائل ناترازی‌ها چه تأثیری بر نرخ خودرو خواهد داشت؟
در همین رابطه امیرحسین کاکایی؛ کارشناس بازار و حوزه خودرو و عضو هیئت‌علمی دانشگاه علم و حوزه در مورد آخرین وضعیت بازار خودرو اظهار داشت: بازار خودرو به دلیل نوسانات نرخ دلار در حال نوسان است. ولی در حال حاضر، این بازار به‌شدت راکد و مبهم به نظر می‌رسد. این ابهام ناشی از وجود تناقضاتی است که هم‌زمان با وعده‌های مختلفی مانند وارد کردن خودرو، بالا رفتن تولید و بالا رفتن نرخ دلار به وجود آمده است.
او بالا رفتن نرخ خودرو در یکی دو ماه اخیر را به دلیل بالا رفتن قابل‌توجه نرخ دلار می‌داند و می‌گوید: «نرخ ارز در این مدت از ۶۰ هزار تومان به ۸۰ هزار تومان رسیده که اثر زیادی بر بازار خودرو گذاشته است. البته لازم به ذکر است که در این شرایط تقاضا پایین و نقدینگی در میان مردم کم است، بنابراین بازار تقریباً راکد مانده است.»
او بیان کرد: خودروهای خارجی با نرخ‌های بالای دو یا سه میلیارد تومان نیز به بازار وارد شده‌اند، ولی نقدینگی در دست مردم نزول‌یافته و بسیاری از سرمایه‌گذاران بازار خودرو سرمایه‌های خود را به بازارهای دیگر منتقل کرده‌اند. به همین دلیل، ما در یک وضعیت رکود عمیق قرار داریم.
پیش‌بینی نرخ خودرو تا شب عید
این کارشناس بازار خودرو در ادامه به نرخ خودرو تا پایان سال و شب عید اشاره کرد و تأکید کرد که این موضوع به نرخ دلار و نرخ ریال وابسته است. در واقع، نرخ خودرو در بازار آزاد بر اساس نرخ دلار در بازار تعیین می‌شود.
او در ادامه توضیح داد: از سوی دیگر، نرخ واقعی دلار نیز به سمت بالا رفتن حرکت کرده است. به‌عبارت‌دیگر، ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی حذف شد و در سال گذشته، دلار مؤثر در حوزه خودروسازی حدود ۴۲ هزار تومان بود. در تابستان امسال، این رقم به حدود ۵۰ هزار تومان رسید و اکنون در محدوده ۶۵ تا ۶۷ هزار تومان قرار دارد. به‌این‌ترتیب، این ارز در طول یک سال اخیر حدود ۵۰ تا ۶۰ درصد بالا رفتن‌یافته است؛ بنابراین، هزینه‌های ما نیز به همین میزان، یعنی ۶۰ درصد بالا رفتن‌یافته، ولی نرخ خودرو به‌اندازه ۶۰ درصد بالا نرفته است.
اثر وارد کردن خودرو بر بازار خودروهای ایرانی
کاکایی در مورد اثر وارد کردن خودرو بر نرخ‌ها اظهار داشت که در حال حاضر سه دسته نرخ خودرو وجود دارد: خودروهای زیر یک میلیارد تومان، خودروهای بین یک تا سه میلیارد تومان و خودروهای بالای سه میلیارد تومان. وی تأکید کرد که این موضوع اثر چندانی بر نرخ‌های زیر یک میلیارد تومان که برای عموم مردم است، ندارد و این نرخ‌ها به طور مستقیم تحت‌اثر نوسانات نرخ دلار قرار می‌گیرند. همچنین، خودروهای بالای دو یا سه میلیارد تومان به دلال وارد کردن تا حدی ارزان‌تر شده‌اند. ولی نکته مهم این است که هرچقدر وارد کردن بالا رفتن یابد، نرخ‌ها به‌صورت موقتی نزول می‌یابند، ولی در مجموع بالا رفتن می‌یابند، زیرا وارد کردن موجب مصرف ارز می‌شود و نرخ ریال را نزول می‌دهد.
پیش‌بینی نرخ خودرو با بازگشت ترامپ
او در پاسخ به این سؤال که بازگشت ترامپ به کاخ سفید چه تأثیری بر نرخ خودرو خواهد داشت، گفت: "من اقتصاددان نیستم و نظرم را بر اساس پیش‌بینی‌های تحلیلگران اقتصادی بیان می‌کنم. واقعیت این است که دو سناریوی کاملاً متفاوت قابل‌تصور است. یکی این که اگر ترامپ به قدرت بازگردد، امکان دارد نرخ ریال نزول یابد و نرخ دلار به سمت ۱۰۰ هزار تومان حرکت کند که این موضوع می‌تواند بازار خودرو را تحت‌اثر قرار دهد. از سوی دیگر، اگر حاکمیت با عقلانیت عمل کند و به مذاکره بپردازد، امکان دارد تنش‌ها نزول یابد، نرخ ریال ارتقا شود و نرخ خودرو بهبود یابد."
ناترازی‌ها تولید خودرو را سخت کرده است
این کارشناس حوزه خودرو در بخشی از سخنان خود به مسئله ناترازی‌ها اشاره کرد و تأکید کرد که نکته‌ای که باید موردتوجه قرار گیرد، وضعیت خراب تولید است. او بیان کرد که ناترازی انرژی به دیگر مشکلات افزوده شده و به‌طورقطع تولید آسیب‌دیده است. وی همچنین افزود: هیچ نشانه‌ای از امیدواری در زمینه تولید مشاهده نمی‌شود و به نظر می‌رسد سیاست‌های اتخاذ شده توسط دولت برای حل ناترازی انرژی و ناترازی بازار خودرو به طور کامل ضد تولید هستند.
کاکایی تأکید کرد: در صورت بالا رفتن نرخ ارز، این امر می‌تواند به بالا رفتن نرخ خودرو منجر شود، مگر اینکه مسئولان دولتی رویکرد متفاوتی اتخاذ کنند که تا کنون چنین رویکردی مشاهده نگردیده.
