چینالیسیس: ایرانیان به دلیل سقوط ریال و افزایش محدودیت‌ها به ارزهای دیجیتال هجوم آورده‌اند

پذیرش ارزهای دیجیتال در ایران در سال 2024 به شدت افزایش یافت زیرا شهروندان به دنبال فرار از آشفتگی اقتصادی و محدودیت‌های مالی وضع شده توسط دولت بودند.

بر اساس گزارش Chainalysis، جریان‌های خروجی ارز دیجیتال ایرانی به 4.18 میلیارد دلار رسید که در مقایسه با سال قبل 70% افزایش داشته است، در حالی که اعتماد به سیستم مالی کاهش یافته و فشار تحریم‌ها افزایش یافته است.

ایران به مدت طولانی به دلیل تحریم‌های آمریکا از سیستم بانکی جهانی جدا شده است، به خصوص پس از آن‌که واشنگتن در سال 2018 از توافق هسته‌ای 2015 خارج شد. از آن زمان، ارزش ریال ایرانی تقریباً 90% کاهش یافته و نرخ تورم بین 40 تا 50% در نوسان است.

در دسامبر، دولت برداشت‌ها از صرافی‌های محلی ارز دیجیتال را متوقف کرد تا از خروج سرمایه جلوگیری کند زیرا ریال به پایین‌ترین سطح خود رسید.

امنیت مالی ایران

در حالی که فعالیت‌های ارز دیجیتال ایران معمولاً به فرار از تحریم‌ها مرتبط است، Chainalysis دریافت که بسیاری از جریان‌های خروجی توسط افرادی که به دنبال امنیت مالی هستند، به جای فعالیت‌های غیرقانونی، هدایت می‌شود.

به ویژه بیت کوین (BTC) در زمان‌های بحرانی جغرافیایی افزایش قابل توجهی در نقل و انتقالات را تجربه کرد. به عنوان مثال، جریان‌های خروجی در آوریل و اکتبر 2024، همزمان با تشدید تنش‌ها بین ایران و اسرائیل، افزایش یافت.

این روند فراتر از ایران است. در سطح جهانی، بیت کوین به یک پناهگاه مالی در زمان بحران‌ها تبدیل شده است و معاملات مقاوم در برابر سانسور و تحرک بین‌المللی را ارائه می‌دهد.

با این حال، تلاش‌های انطباق محدودیت‌های دسترسی ایران به پلتفرم‌های ارز دیجیتال را افزایش داده است. بین سال‌های 2022 تا 2024، بهره‌وری صرافی‌ها از خدمات ایرانی 23% کاهش یافته و معاملات زیر 1,000 دلار کاهش شدیدی را تجربه کرده‌اند.

آمریکا در سال 2025 اجرای تحریم‌ها را با معرفی یادداشت ریاست جمهوری امنیت ملی افزایش داد و به شبکه‌های مالی مرتبط با ایران هدف قرار داد.

با توجه به عمیق‌تر شدن روابط اقتصادی ایران با روسیه و باقی ماندن در فهرست سیاه FATF، ارز دیجیتال احتمالاً به عنوان یک گزینه کلیدی برای ایرانیان در مواجهه با محدودیت‌های مالی باقی خواهد ماند، به گفته Chainalysis.