فیوچرز (Futures) چیست؟ راهنمای جامع خرید و فروش آتی ارزهای دیجیتال

امروزه فیوچرز یا خرید و فروش آتی به یکی از رایج‌ترین و البته محبوب‌ترین نوع خرید و فروش در بین تریدرهای رمز ارز تبدیل شده است. معامله‌گران می‌توانند با استفاده از این نوع قراردادها بدون نیاز به مالکیت واقعی ارزهای دیجیتال، از تغییرات قیمتی آن‌ها سود ببیتبرند. برای بهره‌گیری از این فرصت‌ها، آشنایی با سازوکار و تعاریف کلیدی فیوچرز ضروری است. در این مقاله، به بررسی کامل معنا قرارداد فیوچرز و نحوه استفاده از آن‌ در بازار رمز ارز خواهیم پرداخت تا شما بتوانید با اطلاعات کافی، تصمیمات معاملاتی بهتری بگیرید.

قرارداد فیوچرز چیست؟

فیوچرز (Futures Contract) یا همان قرارداد آتی قراردادی است که بین دو نفر منعقد می‌شود و در آن یک دارایی مشخص، در زمانی معین در آینده و با قیمتی مشخص خرید و فروش می‌شود. قراردادهای آتی به شکل موقعیت‌های خرید (Long) یا فروش (Short) منعقد می‌شوند. در این قرارداد، خریدار متعهد می‌شود که دارایی مورد نظر را در آینده خریداری کند و فروشنده نیز متعهد می‌شود که آن را در زمان مقرر تحویل دهد.

امکان دارد شما معامله‌گر رمز ارز باشید و پیش‌بینی کنید که نرخ بیت‌ کوین طی سه ماه آینده بالا رفتن خواهد یافت. در حال حاضر، نرخ هر بیت‌ کوین ۶۰٬۰۰۰ دلار می باشد، ولی شما فکر می‌کنید که نرخ آن تا ۷۵٬۰۰۰ دلار بالا رفتن خواهد یافت. برای بهره‌برداری از این پیش‌بینی، می‌توانید یک قرارداد فیوچرز خرید باز کنید.

یک مثال ساده از معامله فیوچرز

فرض کنیم شما یک قرارداد فیوچرز بیت‌ کوین با نرخ ۶۰٬۰۰۰ دلار و موعد سررسید سه ماهه خریداری می‌کنید. اگر پیش‌بینی شما درست باشد و نرخ این ارز در زمان سررسید به ۷۵٬۰۰۰ دلار برسد، شما همچنان این دارایی را با نرخ ۶۰٬۰۰۰ دلار (مطابق قرارداد) خریداری کرده‌اید و می‌توانید آن را در بازار به نرخ ۷۵٬۰۰۰ دلار بفروشید و از این طریق ۱۵٬۰۰۰ دلار سود کنید.

از طرف دیگر، اگر نرخ بیت‌ کوین نزول یابد و به ۵۵٬۰۰۰ دلار برسد، شما مجبور خواهید بود که آن را با نرخ ۶۰٬۰۰۰ دلار بخرید، در حالی که نرخ واقعی آن کمتر است. در این حالت، شما دچار زیان خواهید شد. این مثال نشان می‌دهد که چگونه قراردادهای فیوچرز می‌توانند برای کسب سود یا مدیریت ریسک مورد استفاده قرار گیرند، ولی با این حال با ریسک‌هایی نیز همراه هستند.

هدف خرید و فروش فیوچرز چیست؟

دلیل مشارکت افراد در خرید و فروش فیوچرز، امکان استفاده از اهرم مالی (Leverage) برای سرمایه‌گذاری است. اهرم مالی به معنای استفاده از وجوه قرضی برای چند برابر کردن بازده سرمایه‌گذاری است و در کنار فرصت‌های بالقوه، احتمال زیان‌های سنگین نیز وجود دارد، زیرا اهرم مالی در هر دو جهت تأثیرگذار است.

محافظت از نوسان با فیوچرز

هدف اصلی خرید و فروش فیوچرز در حوزه ارزهای دیجیتال، مدیریت ریسک نوسانات قیمتی و تثبیت سود یا زیان در آینده است. به عنوان مثال، تصور کنید یک ماینر بیت‌ کوین مقدار زیادی از این ارز را ماینینگ کرده و نگران است که نرخ آن در ماه‌های آینده نزول یابد. 

برای محافظت از خود در برابر این خطر، او می‌تواند یک قرارداد فروش (Short) باز کند. این قرارداد او را ملزم می‌کند که بیت‌ کوین‌های خود را در یک تاریخ معین و با قیمتی که امروز توافق شده است، بفروشد. اگر نرخ بیت‌ کوین تا زمان سررسید قرارداد نزول یابد، ماینر همچنان می‌تواند دارایی خود را به قیمتی بالاتر از نرخ بازار بفروشد و از این طریق ریسک خود را پوشش دهد.

از طرف دیگر، معامله‌گران رمز ارز امکان دارد از قراردادهای فیوچرز برای سفته‌بازی استفاده کنند. فرض کنید شما پیش‌بینی می‌کنید که نرخ اتریوم طی سه ماه آینده بالا رفتن خواهد یافت. می‌توانید یک قرارداد فیوچرز برای خرید اتریوم با نرخ فعلی منعقد کنید. اگر پیش‌بینی شما درست باشد و نرخ اتریوم در زمان سررسید بالا رفتن یابد، شما می‌توانید اتریوم را با قیمتی که در قرارداد تعیین شده خریداری کنید و سپس آن را به نرخ بالاتر بفروشید و از این طریق سود کسب کنید.

انواع قراردادهای فیوچرز

قراردادهای فیوچرز ارزهای دیجیتال مانند قراردادهای آتی سنتی هستند، ولی یک تفاوت بزرگ دارند: این قراردادها به‌صورت دیجیتال و برای بازار کریپتو طراحی شده‌اند.

انواع فیوچرز بر اساس ارز پایه

در دنیای کریپتو، انواع مختلفی از این قراردادهای آتی وجود دارد. بعضی از آن‌ها بر اساس نوع دارایی پایه دسته‌بندی می‌شوند؛ مثلاً قراردادهای آتی بیت‌ کوین و اتریوم که به ترتیب نرخ این دو رمز ارز را دنبال می‌کنند. 

انواع فیوچرز بر اساس حجم معامله

از طرف دیگر، بعضی قراردادها بر اساس اندازه تنظیم می‌شوند؛ مانند قراردادهای فیوچرز استاندارد (Standard Futures) که اندازه‌ای مشخص دارند یا قراردادهای فیوچرز میکرو (Micro Futures) که برای سرمایه‌گذاران با سرمایه‌های کمتر مناسب‌تر هستند.

انواع فیوچرز بر اساس موعد سررسید

همچنین قراردادهایی وجود دارند که به ساختار آن‌ها بستگی دارند؛ مثل قراردادهای آتی سنتی با تاریخ انقضا یا قراردادهای آتی دائمی یا پرپچوال (Perpetual) که هیچ تاریخ انقضایی ندارند و شما می‌توانید آن‌ها را هر زمان که بخواهید معامله کنید. قراردادهای فیوچرز دائمی به ویژه برای افرادی محبوب هستند که می‌خواهند بدون دلواپسی از تاریخ انقضای قرارداد، بر روی جهت کلی بازار کریپتو معامله کنند.

قراردادهای پرپچوال را می‌توان محبوب‌ترین نوع قرارداد فیوچرز در بین معامله‌گران در نظر گرفت. چرا که تقریباً تمامی صرافی‌های رمز ارز که از خرید و فروش فیوچرز پشتیبانی می‌کنند، این نوع قرارداد را ارائه می‌کنند. صرافی‌های معتبری مانند بایننس (Binance)، کوکوین (Kucoin) و بای‌بیت (Bybit) قرارداد پرپچوال ارزهای دیجیتال بسیاری را برای سرمایه‌گذاران فراهم کرده‌اند.

انواع مختلف قراردادهای فیوچرز به شما کمک می‌کنند تا با توجه به نیاز و استراتژی خود، گزینش عالی را داشته باشید و از بازار رمزارزها به نفع خود استفاده کنید.

مزایای خرید و فروش فیوچرز

خرید و فروش آتی ارزهای دیجیتال بخش هیجان‌انگیزی است که فرصت کسب سود، پوشش سرمایه‌گذاری و تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری را فراهم می‌کند. این مزیت‌ها به سرمایه‌گذاران یاری میدهد تا نوسانات بازار را با اعتماد به نفس بیشتری مدیریت کنند. 

ولی مانند هر سرمایه‌گذاری دیگری، این کار با خطرات خاص خود از جمله ناپایداری بازار همراه است. اهمیت دارد که بدانید چه کاری انجام می‌دهید و برنامه مشخصی داشته باشید. قبل از اینکه به جزئیات چگونگی استفاده از خرید و فروش آتی ارزهای دیجیتال بپردازیم، ابتدا به بعضی از مزایای اصلی آن برای معامله‌گران نگاهی می‌اندازیم. با این کار، تصویر روشنی از نحوه استفاده از این ابزارها برای توسعه مالی در کنار نزول خطرات خواهیم داشت.

حفاظت از سرمایه با استفاده از هجینگ 

یکی از مزایای مهم خرید و فروش فیوچرز در بازار کریپتو، امکان محافظت از سرمایه با استفاده از استراتژی هجینگ (Hedging) است. در بازاری که نوسانات قیمتی بسیار بالا و غیرقابل‌پیش‌بینی است، معامله‌گران می‌توانند با اتخاذ موقعیتی مخالف در بازار آینده، ریسک نزولی شدن نرخ ها را مدیریت کنند. به عنوان مثال، یک سرمایه‌گذار که مقدار زیادی بیت‌ کوین دارد و نگران نزولی شدن نرخ آن است، می‌تواند قرارداد فیوچرز فروش بیت‌ کوین باز کند تا از سرمایه خود در برابر افت نرخ محافظت کند.

امکان سفته‌بازی و کسب سود از نوسانات 

خرید و فروش فیوچرز سرمایه‌گذاران را قادر می‌سازد تا از نوسانات قیمتی سود کسب کنند، حتی اگر مالک واقعی رمز ارز نباشند. این امکان به تریدرهای حرفه‌ای این فرصت را می‌دهد که با تحلیل دقیق بازار و پیش‌بینی تغییرات قیمتی، از بالا رفتن یا نزولی شدن نرخ ها بهره‌برداری کنند. این نوع خرید و فروش برای افرادی که به دنبال کسب سود سریع هستند، بسیار جذاب است.

نقدینگی بالا و سرعت در انجام خرید و فروش 

بازار آینده رمز ارز، به دلیل تعداد بالای خرید و فروش و حجم بالای نقدینگی، محیطی مناسب برای انجام خرید و فروش با سرعت و دقت بالا فراهم می‌کند. این نقدینگی بالا باعث می‌شود که معامله‌گران بتوانند به سرعت موقعیت‌های خود را باز و بسته کنند و از فرصت‌های موجود در بازار بهره‌برداری کنند. این ویژگی به‌خصوص برای استراتژی‌هایی که نیاز به واکنش سریع به تغییرات بازار دارند، بسیار کلیدی است.

اهرم مالی

اهرم مالی در خرید و فروش فیوچرز می‌تواند سود را چندین برابر کند و به تریدرها اجازه می‌دهد با سرمایه اولیه کمتر، موقعیت‌های بزرگتری باز کنند. استفاده هوشمندانه از اهرم مالی نیازمند دانش مدیریت ریسک و تجربه است تا اطمینان حاصل شود که ریسک‌ خرید و فروش بیشتر از حد معمول نشود.

ریسک‌های خرید و فروش فیوچرز

اگرچه فرصت‌های خرید و فروش فیوچرز بسیار زیاد است، ولی ریسک‌های آن نیز قابل توجه است. نوسانات نرخ، استفاده از اهرم مالی، مشکلات نقدینگی و تغییرات مقرراتی می‌توانند چالش‌برانگیز باشند. برای مقابله مؤثر با این خطرات، داشتن رویکردی متعادل و مبتنی بر درک بازار و مکانیسم‌های آن ضروری است.

نوسانات شدید نرخ 

یکی از بزرگ‌ترین ریسک‌های خرید و فروش فیوچرز در بازار رمز ارز، نوسانات شدید و غیرقابل‌پیش‌بینی نرخ‌ها است. بازار رمزارزها به دلیل طبیعت خود، به شدت تحت اثر اخبار و وقایع جهانی قرار دارد که می‌تواند منجر به نوسانات بزرگ قیمتی شود. این نوسانات می‌توانند به سرعت باعث زیان‌های قابل‌توجه برای معامله‌گرانی شوند که به خوبی برای آن‌ها آماده نشده‌اند.

ریسک‌های نقدینگی و نوسانات بازار 

نقدینگی بازار یکی از عوامل مهم در خرید و فروش فیوچرز است. در صورت کمبود نقدینگی، امکان دارد معامله‌گران نتوانند خرید و فروش خود را با نرخ دلخواه انجام دهند، که این امر می‌تواند منجر به زیان‌های بیشتر شود. همچنین، در شرایط بازار با نقدینگی پایین، احتمال وقوع لغزش نرخ (Slippage) بالا رفتن می‌یابد که می‌تواند سودآوری خرید و فروش را تحت اثر قرار دهد.

ریسک‌های مرتبط با اهرم مالی 

اهرم مالی در خرید و فروش فیوچرز به معامله‌گران این امکان را می‌دهد که با مقدار کمی سرمایه، موقعیت‌های بزرگی را باز کنند. با این حال، همان‌طور که اهرم می‌تواند سود را بالا رفتن دهد، به همان اندازه نیز می‌تواند زیان‌ها را بزرگ‌تر کند. استفاده نادرست از اهرم مالی امکان دارد باعث زیان‌هایی شود که حتی بیشتر از سرمایه اولیه معامله‌گر باشد و کاملاً باعث نابودی سرمایه او شوند. بنابراین، استفاده از اهرم نیازمند مدیریت دقیق ریسک است.

عدم دانش کافی در ترید

نداشتن آگاهی کافی از بازار، مشخصات قراردادها و استراتژی‌های معاملاتی در کنار معامله بیش از حد و بدون برنامه مشخص، می‌تواند منجر به تصمیم‌گیری‌های اشتباه و زیان‌های سنگین در خرید و فروش آتی رمز ارز شود. برای موفقیت در این بازار پر پیچ و خم، آموزش مستمر و تحقیق ضروری است و معامله‌گران باید با حفظ نظم و تمرکز بر کیفیت خرید و فروش، از استراتژی مشخصی پیروی کنند.

اصول مدیریت ریسک در خرید و فروش فیوچرز

خرید و فروش فیوچرز رمز ارز این پتانسیل را دارند که سود بسیار بالایی را برای شما به همراه آورند، ولی با این حال ریسک‌های زیادی نیز دارند. برای اینکه بتوانید در این بازار موفق باشید، باید به خوبی تعاریف اهرم و مدیریت ریسک را درک کنید و از آن‌ها به طور صحیح استفاده کنید. در ادامه نکاتی برای مدیریت صحیح ریسک و استفاده ایمن از اهرم را برای شما بیان می‌کنیم.

دانش مدیریت سرمایه

مدیریت سرمایه در خرید و فروش به معنای استفاده از استراتژی‌هایی است که ریسک را نزول و بازده را بالا رفتن دهد. معامله‌گران معمولاً به دو دسته تقسیم می‌شوند: کسانی که با ریسک بیشتر تعداد کمتری معامله انجام می‌دهند ولی به دنبال فرصت‌های بزرگی هستند که سودهای زیادی به دنبال دارد و کسانی که تعداد زیادی معامله با استراتژی‌های ساده‌تر انجام می‌دهند و به دنبال جمع‌آوری سودهای کوچک در طول زمان هستند. شناخت سبک معاملاتی، کلید موفقیت در مدیریت مؤثر و دستیابی به سود بلندمدت است.

استفاده از حد سود و حد ضرر 

برداشت سود (Taking Profit) و حد ضرر (Stop Loss) دو معنا مهم هستند که هر تریدر حرفه‌ای کریپتو باید آن‌ها را درک کند. اگر این دو مورد به خوبی مدیریت شوند، معامله‌گر می‌تواند به طور مؤثر در بازار فعالیت کند و ریسک خرید و فروش خود را کنترل کند.

کنترل احساسات در حین معامله 

این عامل دیگری است که می‌تواند حتی معامله‌گران خوب را به سمت خرید و فروش بد سوق دهد. داشتن یک استراتژی معاملاتی مناسب که شامل نقاط ورود و خروج، مدیریت ریسک و حداکثر ضرری که سرمایه‌گذار حاضر به پذیرش آن است، قبل از انجام هر معامله ضروری است.

ساختن یک برنامه معاملاتی 

ایجاد یک برنامه یا پلن معاملاتی (Trading Plan) برای ارزهای دیجیتال احتمالاً مؤثرترین روش برای حل بسیاری از مشکلاتی است که معامله‌گران با آن مواجه می‌شوند.

اجتناب از خرید و فروش بیش از حد 

خرید و فروش بیش از حد می‌تواند نتیجه‌ی یک سری خرید و فروش بد باشد که معامله‌گر امکان دارد در یک دوره زمانی متحمل شده است و اکنون می‌خواهد سرمایه از دست رفته خود را بازگرداند. در حالی که هدف اشتباه نیست، ولی روش قطعا اشتباه است. خرید و فروش بیش از حد می‌تواند احتمال انجام خرید و فروش اشتباه بیشتر را بالا رفتن دهد و در نتیجه منجر به ضرر بیشتر برای معامله‌گر شود.

درک نسبت ریسک به پاداش 

نسبت ریسک به پاداش چیزی است که هر تریدری باید هنگام انجام یک معامله در نظر داشته باشد. این نسبت، به فرد یاری میدهد تا تعیین کند که آیا مقدار مشخصی از ریسک، نرخ مقدار سود بالقوه‌ای که معامله‌گر می‌تواند از معامله کسب کند را دارد یا خیر. این نسبت برای هر تریدر متفاوت است و در حالی که درست یا غلطی وجود ندارد، باید یک مقدار مشخص برای آن تعیین شود.

تفاوت خرید و فروش فیوچرز با اسپات و مارجین

اگر تاکنون به صرافی رمز ارز مراجعه کرده‌ باشید، احتمالاً به بخش‌های معاملاتی اسپات (Spot)، مارجین (Margin) و فیوچرز (Future) که اکثراً از نوع قرارداد دائمی (Perpetual) هستند، دسترسی خواهید داشت. درک تفاوت‌های این خرید و فروش برای انتخاب بهترین استراتژی در سرمایه‌گذاری ضروری است. بنابراین، در ادامه به تعریف مختصری از هر کدام می‌پردازیم و در انتها تفاوت‌های هر کدام را بیان می‌کنیم.

خرید و فروش اسپات

خرید و فروش اسپات به خرید و فروش مستقیم یک دارایی با نرخ لحظه‌ای آن گفته می‌شود. در این نوع معامله، شما فوراً مالک دارایی می‌شوید و می‌توانید آن را هر زمان که بخواهید بفروشید. این نوع معامله ساده‌ترین شکل خرید و فروش در بازارهای مالی است و ریسک کمتری نسبت به سایر انواع خرید و فروش دارد زیرا از اهرم استفاده نمی‌شود.

خرید و فروش مارجین

در خرید و فروش مارجین، سرمایه‌گذار می‌تواند با قرض گرفتن پول از صرافی رمز ارز، با مبلغی بیشتر از موجودی واقعی خود معامله کند. این روش شما را قادر می‌سازد تا با سرمایه کم، سود بیشتری کسب کنید، ولی از طرفی ریسک بیشتری هم دارد. اگر بازار برخلاف جهت پیش‌بینی شما حرکت کند، امکان دارد ضرر قابل توجهی ببینید و حتی مجبور شوید سرمایه بیشتری را برای پوشش ضررتان تأمین کنید.

جدول تفاوت‌ها

این تفاوت‌ها می‌توانند به شما کمک کنند تا با توجه به اهداف و میزان تحمل ریسک خود، بهترین نوع معامله را انتخاب کنید.

سؤالات متداول

جمع بندی

خرید و فروش فیوچرز ارزهای دیجیتال فرصت جذابی را برای معامله‌گران فراهم می‌کند تا بدون نیاز به نگهداری فیزیکی دارایی اصلی، در بازار کریپتو مشارکت کنند. کوچکترین نوسان نرخ می‌تواند فرصتی برای کسب سود، سرمایه‌گذاری استراتژیک و تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری باشد. 

با درک کامل سازوکارها، مزیت‌ها و ریسک‌های مرتبط با هر معامله فیوچرز، مشارکت‌کنندگان بازار می‌توانند با اطمینان و وضوح در این فضا حرکت کنند. صرف نظر از اینکه تازه وارد این بازار شده‌اید یا به دنبال بهبود استراتژی‌های خود فراتر از خرید و فروش اسپات هستید، بخش فیوچرز ارزهای دیجیتال یک حوزه متنوع و پویا برای اکتشاف و توسعه سرمایه شما خواهد بود.